Termin due diligence w przełożeniu na język polski oznacza należytą staranność i wywodzi się z USA, a ściślej z tamtejszej wykładni prawa cywilnego. Jako działanie, należytą staranność stosuje się w celu kompleksowego badania kondycji przedsiębiorstwa i najczęściej zlecane jest przez zewnętrznego inwestora. Badanie musi zostać przeprowadzone również przez zewnętrznych, w żadne sposób niezwiązanych z kontrolowanym przedsiębiorstwem, specjalistów.
Badanie due diligence
Badania due diligence oznaczają wnikliwą i wyczerpującą temat analizę (www.pwc.pl/pl/uslugi/transakcje/przeglad-finansowy-due-diligence.html) w zakresie stanu prawnego, zaawansowania technologicznego, stanu finansowego oraz podatkowego, a także handlowego przedsiębiorstwa.
Badanie ma na celu ocenę mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa. Pozwala to potencjalnemu inwestorowi poznać, jakie mogą czyhać na niego zagrożenia oraz profity wynikające z transakcji i będzie to wiedział jeszcze przed przystąpieniem do negocjacji. Jako badanie przed inwestycyjne należytą staranność stosuje się jednak nie w jednym, ale w wielu przypadkach:
- przy chęci zakupu przedsiębiorstwa lub jego części;
- przy sprzedaży całości przedsiębiorstwa, jego akcji albo udziałów;
- przed przygotowaniem do fuzji przedsiębiorstw;
- przy wprowadzaniu przedsiębiorstwa do obrotu publicznego, czyli na giełdę;
- przy poszukiwaniach doinwestowania przedsiębiorstwa przez podmioty zewnętrzne;
- przy oddłużaniu firmy;
- przed przygotowaniem do wywłaszczenia.
Cele due diligence
Due diligence nie jest audytem. Ten obejmuje najczęściej jakiś odcinek przedsiębiorstwa do skontrolowania i jest zamawiany przez samo przedsiębiorstwo. Cele główne należytej staranności to zebranie niezbędnych informacji o wszechstronnym znaczeniu dla określenia wartości przedsiębiorstwa wraz z identyfikacją czynników mających największy wpływ na tę wartość. Badania nie należy jednak traktować jako zapowiedzi transakcji, ale jeżeli do niej nie dojdzie, należytą staranność można wykorzystać jako narzędzie zoptymalizowania działalności firmy.
Zazwyczaj due diligence zleca zainteresowany przejęciem firmy inwestor, ale nie jest to regułą, gdyż bywa, że takie badanie jest zlecane przez samo przedsiębiorstwo przygotowujące się do przejęcia przez inwestora z zewnątrz. Wówczas chodzi o wyeliminowanie potencjalnych i na tyle istotnych wad w działalności, które mogłyby takiego inwestora zniechęcić.